AKCİĞER AMELiYATIM
Akciğer Ameliyatı Olacak Hastalara E-Sağlık Uygulaması ile Verilen Ameliyat Öncesi Eğitim
Eğitim Hakkında Bilgi
-
Bu eğitim; “Göğüs Cerrahisi Ameliyatı Olacak Hastalara E-Sağlık Uygulaması ile Verilen Ameliyat Öncesi Eğitimin Etkinliğinin Değerlendirilmesi: Randomize Kontrollü Çalışma” konulu doktora tez araştırmasının yürütülmesinde, göğüs cerrahisi uygulanması planlanan hastalar için hazırlanmıştır.
-
Sizlere göğüs cerrahisi ameliyat öncesi eğitimde gereksinim duyacağınız konularda bilgi vermek istedik. Bu eğitim ameliyat öncesi bakım verme sürecinde yapılan uygulamaları daha iyi anlamanıza, karşılaşabileceğiniz sorunları ve karşılaşılan sorunlarla nasıl üstesinden gelinebileceğiniz konusunda size rehberlik sağlamak amacı ile hazırlanmıştır.
-
Bu eğitimi siz değerli kişilere sevgiyle sunarken, bakım verme sürecinde sizlere yararlı olmasını temenni eder, hepinize sağlıklı günler dileriz.
Eğitmenler
Ameliyat öncesi bilgilendirme
-
Ameliyat olacak tüm hastaların ameliyat öncesi bilgilendirme ve eğitim alması önemlidir. Ameliyat öncesi tüm hastaların psikolojik olarak hazır olmaları, duygularını dile getirmesi ve sorularının açıkça sorabilmesi gereklidir.
-
Ameliyat olmadan önce yasal hazırlık tüm hastalara uygulanmaktadır. Ameliyata yönelik bilgilendirmeyi almış olduğunuza, ameliyatın nasıl bir ameliyat olduğunu bildiğinize ve ameliyatı onayladığınıza dair ameliyat izni alınmaktadır.
Ameliyat Öncesi Dönem
-
Ameliyat olacak tüm hastaların ameliyat öncesi bilgilendirme ve eğitim alması önemlidir. Ameliyat öncesi tüm hastaların psikolojik olarak hazır olmaları, duygularını dile getirmesi ve sorularının açıkça sorabilmesi gereklidir.
-
Ameliyat olmadan önce yasal hazırlık tüm hastalara uygulanmaktadır. Ameliyata yönelik bilgilendirmeyi almış olduğunuza, ameliyatın nasıl bir ameliyat olduğunu bildiğinize ve ameliyatı onayladığınıza dair ameliyat izni alınmaktadır.
Ameliyat Hakkında Bilgi
-
Hastanın durumuna göre ameliyatın hangi yöntemle yapılacağına (açık ya da kapalı olacağına) hekim karar vermektedir.
-
Ameliyatınız açık veya kapalı olabilir.
-
Açık ameliyat da 5-15 cm kesi (ameliyatın türüne göre değişebilir) olacaktır, kapalı ameliyat Video Yardımlı Toraks Cerrahisi (VATS) yöntemiyle 2-3 adet mini kesi ile yapılmaktadır. İki ameliyat yöntemi de hastaya genel anestezi verilerek yapılmaktadır.
-
Ameliyat sonrası genel durumunuza göre bir gece yoğun bakım ünitesinde kalabilirsiniz.
-
Ameliyatta herhangi bir bulgu/komplikasyon gelişmediği taktirde taburculuk süresi 5-6 gündür.
Ameliyat Gününe Kadar Yapılması Gerekenler
Siz değerli hastalarımızın ve göğüs cerrahisi doktorunun görüşmesi sonrası karar vermektedir. Hasta ameliyat olma kararını verdikten sonra ameliyat için bazı hazırlıklar yapması gerekmektedir.
Ameliyat Öncesi Sigarayı Bırakma
-
Siz değerli hastalarımızın ameliyat sonrası rahat nefes alabilmesi için sigara kullanıyorsanız ameliyattan önce sigarayı bırakmanız gerekmektedir.
-
Sigara balgamı arttırır ve balgamın akciğerlerden atılması için gerekli olan akciğerlerdeki yapıyı bozarak hava yollarının rahatsızlığını artırır.
-
Ameliyattan 30 gün önce sigara içmeyi bırakmalısınız.
Derin Solunum ve Öksürük Egzersizleri
Derin Solunum ve Öksürük Egzersizleri
Ameliyattan sonra akciğerlerin genişlemesi, kanın oksijenlenmesi, anestezinin atılması ve anesteziye bağlı olarak akciğerlerde biriken balgamın atılmasına yardımcı olmak için ameliyat öncesinden başlayıp ameliyat sonrasında da devam edeceğiniz derin solunum ve öksürük egzersizleri yapmanız gerekmektedir.
Derin solunum ve öksürük egzersizleri nasıl yapılmalı?
Ameliyat sonrası yatakta yarı oturur pozisyonda olabilirsiniz, çünkü bu yarı oturur pozisyon akciğer kapasitesinin artması ve sekresyon atılımı önemlidir. Bu nedenle egzersizleri ameliyat sonrası yatakta olacağınız pozisyonda uygulamalısınız.
Ameliyat Öncesi Öğrenilmesi Gereken Egzersizler
Ameliyat öncesi solunum egzersizlerini yaparken;
-
Sırtüstü 45 derece yatış pozisyonu(yarı oturur) veya oturma pozisyonuna gelin
-
Ellerinizi hafifçe kaburga kemiklerinizin altına yani üst karın bölgesine yerleştirin
-
Karnınızın üst kısmı dışa doğru şişinceye kadar burundan yavaş ve derin bir nefes alın ve akciğerlerinizin hava ile dolduğunu hissedin.
-
Nefesinizi 3 veya 5 saniye tutup ağzınızdan nefesinizi verin.
-
Üç kez derin nefes aldıktan sonra ardından bir veya iki kez öksürün.
Ameliyat öncesi her gün,
-
Günde 2 defa 15 kez, veya
-
Günde 2 defa 15-20 dakika
Derin solunum ve öksürük egzersizini tekrarlamanız gerekmektedir.
Spirometre Kullanımı
Solunum Egzersiz Cihazı (İnsentif Spirometre)
Ameliyat sonrası hastalara verilen bir cihazdır. Bu cihaz, akciğerin genişlemesini sağlamak ve kapasitesini artırmak için kullanılmaktadır. Bu cihaz ile akciğerlerinize ne kadar hava aldığınız görülebilmektedir. Bu cihazı kullanarak derin solunum egzersizlerini de yapmış olursunuz.
Bu cihazı kullanmak için yarı oturur veya tolere edebiliyorsanız oturur pozisyonda olmalısınız.
Ameliyattan önce günde 2 veya 4 defa, bir seferde 20 kez tekrar veya 20 dakika çalışmanız gerekmektedir.
Ameliyattan sonra uyanık olduğunuz süre boyunca 1-2 saat ara ile 10 defa tekrar yapmanız gerekmektedir. Ameliyat sonrası hastaların durumuna göre bu süre ve sıklıklarda değişiklik olabilir. Doktorunuz/hemşireniz bu konuda sizleri bilgilendirip destekleyecektir.
-
Cihazın üzerinde 500-5000 arası sayılar bulunmaktadır.
-
Cihazın ağız aparatından nefesinizi içinize çekiniz ve beyaz hareketli pistonun geldiği sayıyı kaydediniz.
-
Ayrıca sarı hareketli alanda iyi (good), daha iyi (better), en iyi (best) olacak şekilde ifadelerin yer aldığı bölmeler bulunmaktadır.
-
Ameliyat öncesi değeriniz ile ameliyat sonrası değerinizi karşılaştırmanız gerekmektedir. (Resim 2)
Ayak ve Bacak Egzersizleri
Ayak Bacak Egzersizleri
Ameliyattan sonra, erken hareket etmeniz hızlı iyileşmenizi sağlayacaktır. Bu egzersizler ekstremitelerde kanın göllenmesi olasılığını azaltır. Bacak kaslarının kasılması (kontraksiyonu) venöz kan dolaşımını geliştirir ve damarlarda pıhtı oluşumu (tromboz) gibi dolaşım problemlerini önlemeye yardımcı olur.
Ameliyat sonrası ilk gün ayağa kalkmanız istenecektir. Ameliyat sonrası ayağa kalktığınızda zorlanmamak ve barsak hareketlerinin geri gelmesini sağlamak için ayak bacak egzersizleri yapmanız gerekmektedir. Bu nedenle ameliyattan önce gereken ayak bacak egzersizlerini öğrenmeniz önemlidir.
-
Bacak kaslarınızı (kalça, bacak, baldır, ayak) kasıp gevşetmelisiniz. Kaslarınızın kasıldığını hissetmelisiniz.
-
Her ayak bileği için başparmak hayali olarak tam bir daire çiziyormuş gibi bir seferde 5 kez döndürülmelisiniz (Resim 4b).
-
Ayağınızı arkaya ve öne doğru hareket ettirmelisiniz. Bu hareketi yaparken, baldır kasındaki gerginliği ve gevşemeyi hissetmelisiniz. Bu hareketi bir seferde 5 kez tekrarlamalısınız (Resim 4a).
-
Bacaklarınız dizden bükerek ayak tabanlarınızın yatağa temas etmesini sağlayınız ve daha sonra ayağınızı tekrar uzatınız. Bu hareketi bir seferde 5 kez tekrarlamalısınız.
-
Bir bacağınız dizden bükülü ayak tabanınız yatağa temas ederken diğer bacağınızı düz bir şekilde yukarı doğru kaldırıp indirin. Bu hareketi bir seferde 5 kez tekrarlamalısınız. Aynı hareketi diğer bacak içinde yapmalısınız. Uyanık olduğunuz zamanlarda her 2-4 saatte bir 10-12 kez bacak egzersizi yapmalısınız.
Mobilizasyon
Mobilizasyon
-
Ameliyattan 6-8 saat sonra ayağa kalkmanız önerilmektedir. Ameliyattan sonra erken ayağa kalkmanız akciğerlerinizin genişlemesine, dolaşımın hızlanması, damarlarda pıhtı oluşma riskinin azalmasına da katkı sağlar. Akciğerlerinizin genişlemesi ve iyileşme sürecinizin hızlanması için ayağa kalkmanız 1-2 adım bile olsa yürümeniz gerekmektedir.
-
Ameliyat sonrası yataktan kalkmanın adımları açıklanmıştır. :
-
Ayağa kalkmak için, yatağın başı yükseltilmeli ve yatağın kenarlıkları varsa indirilmelidir.
-
Yatak tekerlekli ise yataktan kalkerken düşmeyi önlemek için tekerlekleri kilitlenmelidir.
-
Yataktan kalkarken önce yataktan ayaklarınızı sarkıtmanız ve karşıya bakmanız istenecektir. Başınız aşağıda, yere baktığınızda baş dönmesi olabilir.
-
Derin bir nefes alarak yatak kenarlarını tutarak ayağa kalkıp karşıya bakmanız gereklidir.
-
Ayakta kısa bir süre bekledikten sonra herhangi olumsuz bir durum (baş dönmesi, göz kararması gibi) olmadığında ilk adımlarınızı atmanız istenecektir.
-
Kendinizi iyi hissettiğiniz ve baş dönmeniz olmadığı sürece tolere edebildiğiniz kadar 5-10 adım ya da 20-50-100 metre yürümelisiniz.
-
Baş dönmesi riskine yönelik yürürken yanınızda oturabileceğiniz bir sandalye bulunmalıdır.
Ameliyat Öncesi Sürekli ve Düzenli Kullanılan İlaçlar
-
Ameliyat öncesi sürekli kullandığınız ilaçlar hakkında doktorunuza bilgi veriniz.
-
Ameliyat öncesi kan sulandırıcı (antikoagülan) ilaç kullanıyorsanız (örn aspirin, coumadin, plavix gibi) ameliyattan 7-10 gün önce ilacı kullanmayı bırakmanız gerekmektedir. Kullandığınız ilaca göre bu süre değişiklik göstereceğinden doktorunuz bilgi verecektir.
Ameliyattan Önceki Gece Hazırlığı
-
Ameliyat öncesi sizden bazı hazırlıkları yapmanız istenecektir. Bu hazırlıklar enfeksiyon riskini azaltmak amacıyla yapılmaktadır.
-
Bu işlemleri gerçekleştirmeniz önemlidir.
Ameliyat Öncesi Cilt Hazırlığı
Ameliyat öncesi cilt hazırlığı ve duş
Vücudunuzda ameliyat olacak taraf (sağ/sol) koltuk altı, sırt ve göğüs bölgesinde bulunan kıl- tüylerin ameliyattan önce tek kullanım başlıklı elektrikli saç kesme aleti (clipper) ile kesilmesi gerekmektedir.
-
Klinik ortamda tüyden arındırma işleminde sıkıntı yaşanmaması için kliniğe gelmeden önceki gün tüy temizliğini evde yapabilirsiniz.
-
Ameliyattan önceki gün sabun veya alkol bazlı antiseptik / klorheksidin gibi antiseptik solüsyon (klinik rutinde kullanılan antiseptik ile) kullanarak banyo yapmanız önerilmektedir. Göğüs cerrahisi kliniğinde hemşireleriniz bu yönde size bilgi verecektir.
-
Evden ameliyat günü hastaneye gelecekseniz. Ameliyattan bir gün önce evde su ve sabun ile banyo yapmanız yeterlidir.
-
Ameliyat Öncesi Ağız Hijyeninin Sağlanması
-
Ameliyat öncesi ağız hijyeninin sağlanması
-
Ameliyattan önce ağız hijyeninin sağlanması önemlidir. Ameliyattan önce diş fırçalamaya devam etmelisiniz. Klinikte ameliyat öncesi klorheksidinli solüsyon ile ağız temizlenmesi istenebilir.
-
Ameliyat Öncesi Açlık Süresi
-
Ameliyat öncesi açlık süresi
-
Ameliyattan önce açlık süreleri ile ilgili kurum politikalarına göre uygulama farklılıkları bulunmaktadır.
-
Bizim hastanemizde, ameliyattan önceki gece hastanın, saat 00:00 ‘dan sonra ağızdan hiçbir şey yiyip içmemesi gerekmektedir.
-
Ameliyat Günü
-
Ameliyat günü yapılması gereken değerlendirmeler vardır. Bunlardan bir hastanenin ameliyata gitmeden önce kan şekerinin değerlendirilmesidir.
-
Ameliyat günü kan şekeri ölçümü şeker hastası olsun ya da olmasın tüm hastalara yapılmaktadır.
-
Ameliyata alınabilmeniz için kan şekeri değerinizin ameliyat sabahı 200 mg/dl altında olması istenmektedir.
-
(Kan şekeri değeri ile ilgili kurum politikalarına göre uygulama farklılıkları bulunabilir).
-
Ameliyat Günü Yapılması Gereken Hazırlıklar
-
Ameliyat günü hastanın yapması gereken hazırlıklar vardır. Aşağıda yapılması gereken hazırlıklar bulunmaktadır.
-
Hastanede bileğinize takılan bilekliğinizin takılı olduğundan emin olunuz.
-
Ameliyata gideceğiniz gün sizden takılarınızı ve metal eşyalarınızı (yüzük, küpe, kolye, bilezik, saat, piercing v.b) çıkarmanız gerekmektedir. Bu nedenle klinikte kullanmayacağınız takı ve değerli eşyalarınızı yanınızda getirmemeniz önerilmektedir.
-
Eğer ameliyat günü üzerinizde takı, cep telefonu ve para varsa bunları yakınınıza teslim etmeniz gerekmektedir.
-
Kadın hastaların özellikle ameliyat günü tırnaklarında ojeleri ve yüzünde makyajları varsa silmesi gerekmektedir. Ameliyat sırasında vücudunuzda dolaşımın ve oksijenlenmenin takibi açısından cilt renginiz, dudaklarınız ve tırnaklarınızın renginin değerlendirilmesi gerekir. Oje, ruj, makyaj gibi kozmetik ürünler hastada ameliyat sırasında morarma gibi siyanoz belirtilerin görünmesini engellemektedir. Bu nedenle kliniğe gelmeden önce ojelerinizi çıkartabilirsiniz ya da kliniğe yanınızda aseton ve makyaj temizleme ürünü getirebilirsiniz.
-
Eğer, takma dişleriniz var ise ameliyata gitmeden önce çıkarmanız ve yakınınıza teslim etmeniz gerekmektedir. Takma dişler ameliyat esnasında yerinden kayabilir ve hava yolunuzu tıkayabilir bu nedenle de çıkartılması önemlidir.
-
İşitme cihazınız varsa size bakım veren hemşireye işitme cihazınız olduğunu konusunda bilgi vermelisiniz.
